Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki
Przedszkole Miejskie Nr 3 w Łukowie

JAK POMÓC DZIECKU Z WADĄ WYMOWY?

Utworzono dnia 05.12.2017

JAK POMÓC DZIECKU Z WADĄ WYMOWY?

Jednym z ważnych aspektów funkcjonowania dziecka jest kształtowanie jego prawidłowej mowy, gdyż to ona decyduje o rozwoju umysłowym, emocjonalnym i społecznym dziecka. Często dziecko z wadą wymowy unika odpowiedzi, aby nie narazić się na uwagi ze strony nauczyciela i kpiny ze strony kolegów. Wadliwa wymowa może powodować również błędy w pisaniu, co może zniechęcać dziecko do nauki, obniżać jego samoocenę. Dzieci te maja problemy z nawiązaniem kontaktów z rówieśnikami. Dlatego tak ważne jest zapobieganie zaburzeniom wymowy oraz likwidowanie ich, zanim dziecko pójdzie do szkoły.

Duży wpływ na rozwój mowy dziecka mają rodzice. Mówiąc do dziecka dostarczają mu wzorców prawidłowej wymowy, wzbogacają zasób słownictwa oraz kształtują słuch fonematyczny. Wszystko to odbywa się przez naśladownictwo.

Obok rodziców znaczną rolę w procesie kształtowania prawidłowej mowy odgrywają nauczyciele, zwłaszcza w przedszkolu i klasach początkowych. To w okresie przedszkolnym powinno się szczególnie dbać o rozwój mowy dziecka oraz korygować wszelkie jego nieprawidłowości i zaburzenia.

Dziecko kończące edukację przedszkolną powinno wymawiać wszystkie głoski prawidłowo. Zdarza się jednak, że rozwój mowy bywa opóźniony. Zaburzenie to przejawia się nieumiejętnością wymawiania głosek: sz, ż, cz, dż, k, g, r oraz głosek dźwięcznych. Spółgłoski te zastępowane są przez łatwiejsze do wymówienia głoski bądź wymawiane nieprawidłowo. By pomóc dzieciom mającym problemy z wymową, nauczyciele pracujący z dziećmi uwzględniają ćwiczenia usprawniające narządy mowy oraz ćwiczenia doskonalące słuch fonematyczny. Ćwiczenia te ułatwiają dzieciom różnicowanie dźwięków z otoczenia oraz przygotowują słuch dziecka do odbierania i różnicowania dźwięków mowy.

Przykładowe ćwiczenia poprawiające sprawność narządów mowy

Ćwiczenia języka
- dotykanie końcem języka kącików rozchylonych ust,
- wysuwanie języka na zewnątrz i cofanie w głąb jamy ustnej,
- dotykanie czubkiem języka na zmianę górnych zębów, a następnie górnej wargi przy maksymalnym opuszczeniu szczęki dolnej,
- oblizywanie warg ze stopniowym zwiększeniem wielkości ich otwarcia, potem zaś ze stopniowym zwiększeniem średnicy ruchów języka,
- dotykanie „zaostrzonym” przodem języka różnych punktów na podniebieniu twardym.

Ćwiczenia pionizacji języka
- klaskanie językiem – zabawa w konika,
- wypychanie językiem policzków – udawanie ssania cukierka,
- dotykanie czubkiem języka różnych punktów jamy ustnej (górnych i dolnych zębów, dziąseł, podniebienia),
- masowanie czubkiem języka podniebienia i dziąseł.

Ćwiczenia warg
- szerokie otwieranie i zamykanie ust, wysuwanie warg do przodu (jak przy „u”), rozchylenie warg jak przy „e”,
- zasłanianie dolną wargą dolnych zębów, górną – górnych zębów,
- dmuchanie przez złączone wargi lekko wysunięte do przodu; parskanie, cmokanie.

Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie
- wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej (język spoczywa na dnie jamy ustnej),
- klaskanie z wysuniętym językiem,
- chrapanie na wdechu i wydechu.

Ćwiczenia szczęki dolnej
- chwytanie dolnymi zębami górnej wargi,
- opuszczanie i unoszenie szczęki dolnej; wymawianie szerokiego ‘a” i przechodzenie na wymawianie „a” połączonego z głoską „s”,
- ruch szczeki dolnej w prawo i lewo z wyraźnym zaznaczeniem pozycji środkowej – wychylenie w prawo, powrót do pozycji środkowej, wychylenie w lewo, powrót do pozycji środkowej.

Literatura:
Demel D, Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, WSiP
Antos D, Demelowa G, Styczek I, Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy, WSiP
Chmielewska E, Zabawy logopedyczne i nie tylko - poradnik dla nauczycieli i rodziców MAC S.A.
Kozłowska K, Pomagajmy dzieciom z zaburzeniami mowy, ZPN
Młynarska M, Smereka T, „Psychostymulacja metoda kształtowania i rozwoju mowy oraz myślenia”, WSiP